Waarom zakt een cake in het midden tijdens het bakken?
Oorzaken van ingezakte cake uitgelegd voor thuisbakkers
Je kent het wel: je hebt een luchtige cakebeslag met zorg gemengd, het ruikt heerlijk in huis, je kijkt verwachtingsvol in de oven... en dan zie je het gebeuren. De cake rijst eerst prachtig, maar zakt vervolgens in het midden in als een imploderende soufflé. Ondanks alle moeite die je hebt gedaan, eindig je met een diepe kuil in je cake. Het is een frustrerend probleem dat veel thuisbakkers ervaren. Maar goed nieuws: het is ook een probleem dat je kunt voorkomen.
Tijdens de testweek voor ons nieuwe recept voor citroencake hadden we dit probleem regelmatig. Van de twaalf testbaksels zakten er acht in. Die ervaring heeft geleid tot dit diepgaande artikel waarin we je alle inzichten en praktische oplossingen geven die we zelf in de praktijk hebben getest.
Wat zijn de belangrijkste oorzaken van een ingezakte cake?
Cake is niet lang genoeg gebakken
Een van de meest voorkomende oorzaken is dat de cake in het midden nog rauw is wanneer hij uit de oven komt. De buitenkant lijkt misschien goed, maar het binnenste heeft dan nog niet voldoende structuur opgebouwd. Zodra je de cake uit de oven haalt, zakt het ongebakken deel in.
Snelle tip: Prik met een satéprikker in het midden van de cake. Komt hij er niet schoon uit? Laat de cake dan nog 5 tot 10 minuten langer bakken.
Te vroeg de ovendeur openen
Wanneer je tijdens het bakken de ovendeur opent, daalt de temperatuur abrupt. Dat kan ervoor zorgen dat het rijzingsproces wordt onderbroken, waardoor de cake zijn volume niet kan vasthouden.
Professioneel advies: Kijk pas na één uur (of bij kleinere cakes na minimaal 30 minuten) voor het eerst in de oven. Gebruik indien mogelijk de ovenlamp om de voortgang te controleren.
Beslag te lang gemixt
Een veelgemaakte fout is overmixen van het beslag. Hierdoor komt er te veel lucht in het mengsel of wordt het gluten geactiveerd, wat leidt tot een onstabiele structuur. Dat geeft een cake die in eerste instantie rijst, maar daarna inzakt.
Veelgemaakte fout: Gebruik een handmixer op lage snelheid en stop met mixen zodra de droge ingrediënten net zijn opgenomen.
Verkeerde oventemperatuur
Als je oven te heet is, rijst de cake te snel en stort hij daarna in. Is hij te koud, dan wordt hij niet goed gaar. Een instabiele temperatuur leidt bijna altijd tot problemen.
Gebruik een oven-thermometer om te controleren of de temperatuur overeenkomt met wat je hebt ingesteld. Veel ovens wijken af.
Bakpoeder of baking soda niet meer actief
Verouderd rijsmiddel heeft onvoldoende kracht om de cake goed te laten rijzen. Daardoor ontstaat er niet genoeg gas in het beslag om het volume te behouden.
Snelle tip: Los een theelepel bakpoeder op in warm water. Bruist het niet krachtig? Gooi het dan weg.
Te veel rijsmiddel gebruikt
Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar teveel bakpoeder zorgt voor een snelle rijzing die de cake niet aankan. Hij rijst als een ballon en zakt dan in.
Professioneel advies: Houd je precies aan de hoeveelheden in het recept. Een halve theelepel teveel kan al voldoende zijn om je cake te doen mislukken.
Invloed van ingrediënten op de structuur
Bloem en eiwitgehalte
Bloem met veel eiwit (zoals patentbloem) zorgt voor meer gluten en dus meer stevigheid, maar ook voor een compactere structuur. Cakebloem bevat minder eiwit en geeft een luchtiger resultaat, maar heeft minder draagkracht.
Veelgemaakte fout: Vervang cakebloem nooit klakkeloos door gewone bloem zonder het recept aan te passen.
Vet en suikerverhouding
Te veel suiker of vet kan de structuur van een cake ondermijnen. Suiker vertraagt het stollen van het beslag in de oven. Te veel vet bemoeilijkt de binding van de ingrediënten.
Snelle tip: Gebruik altijd betrouwbare verhoudingen. Bijvoorbeeld 200 g bloem, 200 g boter, 200 g suiker en 4 eieren voor een basisbotercake.
Eieren en hun temperatuur
Eieren zorgen voor binding en rijzing. Koude eieren kunnen het beslag doen schiften, wat leidt tot ongelijke garing en mogelijk inzakken van de cake.
Professioneel advies: Laat eieren minstens 30 minuten op kamertemperatuur komen voor gebruik. Zo krijg je een gladder beslag.
Omgevingsfactoren die een cake doen zakken
Luchtvochtigheid en hoogte
Bij hoge luchtvochtigheid neemt bloem meer vocht op, waardoor het beslag te nat wordt. Op grote hoogte kookt water sneller en daalt de luchtdruk, wat de rijzing verandert.
Veelgemaakte fout: Geen aanpassing maken aan het recept bij ander klimaat of hoogte.
Snelle tip: Voeg bij vochtig weer 1 à 2 eetlepels extra bloem toe om de juiste consistentie te behouden.
Type en formaat van de bakvorm
Donkere vormen absorberen meer warmte dan lichte. Glazen schalen bakken trager. Een te kleine vorm zorgt dat het beslag te hoog staat en sneller inzakt.
Professioneel advies: Gebruik altijd de vorm die in het recept wordt aanbevolen. Pas eventueel de baktijd aan als je afwijkt.
Wat kun je doen om een cake niet te laten zakken?
Nauwkeurig afwegen
Bakken is exact werk. Een paar gram te veel of te weinig bloem of bakpoeder kan al tot problemen leiden.
Gebruik bij voorkeur een digitale keukenweegschaal in plaats van maatbekers voor droge ingrediënten.
Voorzichtig met het romig kloppen
Boter en suiker te lang mixen zorgt voor teveel lucht. Dat lijkt goed, maar is funest voor de stabiliteit.
Snelle tip: Klop tot het mengsel net licht en luchtig is. Niet langer dan 3 minuten op gemiddelde snelheid.
Laat de cake rustig afkoelen
Een cake moet nog verder garen buiten de oven. Een temperatuurschok of tocht kan hem laten inzakken.
Laat de cake minimaal 10 minuten afkoelen in de vorm, op een rooster. Haal hem dan pas voorzichtig uit de vorm.
Hoe zie je of een cake echt gaar is?
- De randen laten los van de vorm
- Een prikker komt er schoon uit
- De bovenkant veert terug bij lichte druk
- De geur is licht nootachtig of vanilleachtig (afhankelijk van recept)
Professioneel advies: Vertrouw niet blind op de baktijd in het recept. Elke oven is anders. Gebruik je zintuigen.
Extra baktips uit de praktijk
- Gebruik verse, kamertemperatuur ingrediënten
- Laat de oven altijd minstens 15 minuten voorverwarmen
- Zet het beslag zo snel mogelijk in de oven
- Bak op het middenrooster voor gelijkmatige warmteverdeling
- Sla nooit met de oven deur dicht tijdens het bakken
Veelgestelde vragen over ingezakte cake
Waarom zakt mijn cake altijd in het midden?
De kans is groot dat je cake niet gaar genoeg is vanbinnen. Of je gebruikt te veel rijsmiddel, of je hebt de ovendeur te vroeg geopend.
Wat moet ik doen als mijn cake is ingezakt?
Je kunt de cake eventueel afdekken met room, glazuur of fruit. Of snijd de bovenkant af en gebruik hem als laag in een trifle.
Is een ingezakte cake nog eetbaar?
Ja. Als hij volledig gaar is, is er niets mis met de smaak. Alleen de presentatie is minder mooi.
Hoe test ik of mijn cake gaar is?
Gebruik een satéprikker en prik in het midden. Komt hij er schoon uit? Dan is de cake klaar. Druk ook licht op de bovenkant: veert hij terug, dan is hij gaar.
Moet ik een cake direct uit de oven halen?
Nee. Laat hem minimaal 10 minuten in de vorm staan, zodat hij kan stabiliseren en niet breekt bij het uitstorten.
Kun je een cake redden die inzakt tijdens het bakken?
Niet echt. Je kunt hem wel verder bakken om te zorgen dat hij tenminste volledig gaar is. Esthetisch red je het niet meer, maar smaak kan nog prima zijn.
Kan ik een ingezakte cake opnieuw bakken?
Nee. Een cake rijst niet opnieuw. Wel kun je hem eventueel afbakken als hij nog niet helemaal gaar is.
Maakt het uit waar in de oven je cake staat?
Zeker. Op het middelste rooster is de warmteverdeling het best. Te hoog of te laag in de oven zorgt voor ongelijke garing.
Hoe belangrijk is het type bloem?
Zeer belangrijk. Cakebloem geeft het luchtigste resultaat. Gewone bloem werkt ook, maar vereist aanpassing van het recept.
Wat is het grootste risico bij cake bakken?
Overhaasten. Onvoldoende garen, te snel mengen, of de oven te vroeg openen zijn allemaal valkuilen die een mooie cake kunnen doen mislukken.
Vind je dit artikel leuk? Kopieer het en bewaar het – voor in de keuken, je notitieboek of je blog.